NIT je nešto što može da spaja u različitim pravcima, pa je tako ineternacionalna izložba “Slučaj niti. Globalni narativi u tekstilu”, povezala ne samo autore i instutucije, iz Nemačke i Srbije, već i drugih delova sveta.
Sjedinjena s vodod, rad Tanje Ostojić, foto MSUV, promo
Ovo objašnjava Sanja Kojić Mladenov, koja je uz Suzan Vajs i Inku Gresel, kustos aktuelne postavke u Muzeju savremene umetnosti Vojvodine, realizovane u saradnji sa Institutom za odnose sa inostranstvom – IFA iz Štutgarta, kao i beogradskim Gete institutom.
Pored 13 inostranih izlagača, koje su izabrale nemačke kustoskinje, a čije radove su pre Novog Sada videli u Kamerunu, Tunisu, na Kipru, u Solunu, Prištini, Skoplju, na izložbi su i dela šest domaćih autora koje je odabrala Sanja Kojić Mladenov.
– Htela sam da povežem tekstil sa savremenim društvenim kontekstom, a radovi se uglavnom bave nekim emancipatorskim praksama, prisutnim u ovoj vrsti izražavanja kod nas – objašnjava kustoskinja. – Ali, na postavci ima i modernističkih istraživanja i početaka upotrene tekstila u vizuelnim umetnostima.
Na izložbi su tako zastupljena dela iz čuvenog novosadskog Ateljea 61, tačnije tapiserija Nade Adžić Poznanović, potom Ule fon Blandenburg, Milice Dukić, Noe Ešhol, Andreasa Eksnera, Uli Fišer, Zile Home Hadid. A pred publikom su i radovi Hajdi Hinriks, Olafa Holcapfela, Ivane Ivković, Kriste-Marije Jajtner, Elize van Julen i Vinsenta Vulsma, Kolektiva “Škart”, Marinele Koželj, Eve Mejer i Erana Šerfa, Karle Mikensen Kastanon, Tanje Ostojić, Judite Raum, Rene Redl i Vladana Jeremića i Franca Erharda Valtera.
Foto MSUV, promo
Postavka kreće od segmenta posvećenog čuvenom Bauhausu, a umetnička instalacija koja ga predstavlja bavi se tekstilnom radionicom, aktivnom od 1919, a koja je spajala dizajn, zanat i industriju. Izložene su i originalne tkanine namenjene nameštaju, zavesama, odevnim predmetima, koje se čuvaju u zbirci Bauhausa i posetioci mogu da ih dodiruju. Kao domaći pandan ovom istorijskom podsećanju je tapiserija Nade Adžić Poznanović, koja, kako ističe Sanja Kojić Mladenov, ukazuje na modernistički pristup, jer je umetnica iz dvodimenzionalne površine izašla u prostor:
– Ona se u skladu sa vremenom bavila odnosom masa, površina, struktura, pokušavajući da postigne trodimenzionalnost.
Na jednom monitoru prikazuje se rad umetnice Judite Raum, koji tkanje povezuje sa digitalnom praksom:
– Postavljanje praznih i punih polja na razboju, odgovara odnosu nula i jedinica, koje su su u osnovi kibernetike i računara – dodaje kustoskinja MSUV. – Time se vidi povezanost tih niti sa elektronskim kolima, pa i samog razboja sa kompjuterima.
Foto MSUV, promo
Naša umetnica koja je stekla evropsku reputaciju radeći godinama u Berlinu, Tanja Ostojić, zastupljena je radom nastalim na radionicama održanim prošle godine u Subotici, koje su se bavile telom i procesom menopauze, koja dovodi do promena u organizmu. Tada je sa učesnicama radionice i plivala u jezeru.
– Tako je nastao ovaj akvarel na platnu, koji je u obliku Palića, a u sebi sadrži i vezenu poruku – dodaje Sanja Kojić Mladenov.
Jevrejska umetnica i koreografkinja, Noe Ešhol, za svoje delo “Noć u arapskom selu”, koristila je različite materijale, od delova odevnih predmeta do palestinskih narodnih vezova, dok su od recikliranog tekstila i kolaži naše Marinele Koželj.
– Ona još od devedesetih skuplja različite materijale i kreira ove radove, koji asociraju na dela Kandinskog, Miroa…Sada ih je prvi put iznela iz intimnog prostora doma u javni prostor muzeja – priča Sanja Kojić Mladenov.
Pismo Radi Nikolić
Foto Narodni muzej Užice
U ZATOČENIŠTVU, na Banjici, 19-godišnja Rada Nikolić iz Bajine Bašte, 1942. godine, pred pogubljenje izvezla je svojim voljenima oproštajnu poruku, koju je u užičkom muzeju zapazila umetnica Milica Dukić, i tako je nastao duboko emotivan rad sa kojim se sada predstavlja u MSUV.
– Napravila je svoj portret iza rešetaka, crnim koncem, a od niti koje je je parala sa odeće, ili posteljine, jedva čitljivo izvezla, potresan spisak muških imena sa datumima njihovih pogubljenja. Na maramici još stoji: “Pozdrav svim milima i dragima, vaša Rada”, kao i: “Ne tugujte za mnom, mnogi pošteni i nevini su nastradali”. Tu su i datumi kada je uhapšena i osuđena, ali je ostao prazan prostor datuma streljanja – priča Milica Dukić, koja je Radi Nikolić odala počast maramicom na kojoj je izvezeno “Zbogom”, i scena ceremnije sahrane, a oba veza su jedan do drugog u ovoj postavci MSUV.
Grupa “Škart” koja poslednje tri decenije radi sa ženama izbeglicama i samohranim majkama, prisutna je svojim poznatim projektom “Nepraktična žena”, u okviru koga su izložene tradiociionalne “kuvarice”, ali sa novim tekstovima, savremenim i angaživanim. Video-rad Ivane Ivković prikazuje performans, u kome se poigrala stereotipima muških i ženskih uloga, pa poluobnaženi muškarci satima ribaju jedan grandiozni tepih.
Da tekstil uz malo mašte može da prenosi različite poruke i pouke, na izložbi svedoče i radovi sa šarama Navaho Indijanaca, korišćenim u različite svrhe na raznim meridijanima, kao pačvork ćebad sa skrivenim, šifrovanim porukama. Postavka pokazuje i kako farmerke mogu da posluže da se njima predstave eksploatacija radnika i loši uslovi rada, ili teskoba nekadašnjih stanovnika Istočne Nemačke, u delu u kome su na podu, prekrivene žicom.