KNjIŽEVNIK Filip David (1940-2025) preminuo je juče ujutru, saopštilo je Udruženje za kulturu, umetnost i međunarodnu saradnju Adligat, čiji je bio član i osnivač.
Foto P. Mitić
Poznati književnik, esejista i scenarista, dugogodišnji urednik Dramskog programa Televizije Beograd i redovni profesor dramaturgije na Fakultetu dramskih umetnosti u Beogradu, rođen je u Kragujevcu. Diplomirao je jugoslovensku i svetsku književnost na Filološkom fakultetu i dramaturgiju na Akademiji za pozorište, film, radio i TV.
Jedan je od osnivača Nezavisnih pisaca, udruženja osnovanog 1989. u Sarajevu, koje je okupljalo najznačajnije pisce iz svih delova bivše Jugoslavije, osnivač Beogradskog kruga (1990), udruženja nezavisnih intelektualaca, kao i Foruma pisaca. Bio je član međunarodne književne asocijacije “Grupa 99”, osnovane na Međunarodnom sajmu knjiga u Frankfurtu.
Objavio je knjige pripovedaka: “Bunar u tamnoj šumi”, “Zapisi o stvarnom i nestvarnom”, “Princ vatre”; romane “Hodočasnici neba i zemlje”, “San o ljubavi i smrti”, “Kuća sećanja i zaborava”; knjige eseja “Fragmenti iz mračnih vremena”, “Jesmo li čudovišta”, “Svetovi u haosu”. S Mirkom Kovačem objavio je “Knjigu pisama 1992-1995”.
David se sa majkom tokom Drugog svetskog rata skrivao podno Fruške gore, dok je većina braće, sestara i rođaka njegovog oca stradala u logoru na Sajmištu i u Jasenovcu – navedeno je u saopštenju Adligata.
– Ljudski život ponekad opstaje i u nemogućim uslovima. Može da se smanji i sažme u zrno prašine, da se pretvori u puščani metak, veknu hleba, šaku pirinča, zvuk trube. Milioni se začas pretvaraju u armije mrava, čopore divljih pasa, u krda i stada. Ljudskost se lakše gubi nego što se zadobija. Nema stvora u životinjskom svetu koji se može pretvoriti u čoveka, ali čovek može u svaku zver – govorio je David.
Dobitnik je mnogih nagrada za prozu, između ostalih Ninove nagrade za roman “Kuća sećanja i zaborava”, nagrade “Mladost” (“Bunar u tamnoj šumi”) i nagrade “Milan Rakić” (“zapisi o stvarnom i nestvarnom”), BIGZ-ove (“Princ vatre”) i Prosvetine nagrade (Hodočasnici neba i zemlje”) za najbolju knjigu godine, Andrićeve nagrade za zbirku priča (“Princ vatre”), kao i priznanja za doprinos fantastici u književnosti “Aleksandar Lem” i “Zlatni zmaj”. Dobitnik je i nagrade Narodne biblioteke za najbolju knjigu u mreži javnih biblioteka Srbije (“Kuća sećanja i zaborava”).
Pisao je televizijske drame, romani su mu prevedeni na više jezika, a pripovetke se nalaze u dvadesetak antologija. Kao dramaturg, koscenarista ili scenarista radio je, između ostalih, na filmovima: “Okupacija u 26 slika”, “Pad Italije”, “Večernja zvona”, “Ko to tamo peva”, “Bure baruta”, “Poseban tretman”, “Paviljon br. 6”, “San zimske noći”, “Optimisti”, “Kad svane dan”…