SRBIJA je na aukciji Aukcijske kuće “Doroteum” u Beču,juče otkupila umetničko delo “Portret devojčice sa knjigom u fotelji” iz 1884. godine, jednog od najznačajnijih srpskih umetnika Uroša Predića i ona se konačno, vraća kući!
Uroš Predić/Foto GMS
Ovu vest potvrdio je i ministar kulture Nikola Selaković:
– Divna vest za srpsku kulturu! Otkupili smo jedno divno, izuzetno vredno delo našeg velikog Uroša Predića na aukciji u Beču. Reč je o portretu Predićeve sinovice Angeline, kojom ćemo da obogatimo kolekciju našeg Narodnog muzeja. Ovim otkupom naše Ministarstvo kulture nastavlja sa politikom vraćanja srpskih kulturnih dobara u otadžbinu.
Ministar se zahvalio na podršci predsedniku Republike i prvom potpredsedniku Vlade i ministru finansija.
Na uljanoj slici, veličine 21×26 centimetara, u originalnom masivnom ramu, prikazana je umetnikova sinovica Angelina, dok se na poleđini nalazi originalni zapis autora: “Ova slika je moj rad iz god.1884/Uroš Predić/22. april 1950”.
LEGAT
UROŠ Predić je umro u 96. godini života i prema sopstvenoj želji sahranjen je u Orlovatu. Posle slikareve smrti, na inicijativu Narodnog muzeja Zrenjanin, a uz saglasnost naslednice Emilije Đukić, sva umetnikova zaostavština koja je zatečena u beogradskom ateljeu je preneta u ovu ustanovu. Tako je formiran Legat Uroša Predića. Među poklonjenim delima nalaze se radovi iz različitih perioda njegovog života – od akvarelisanih dečjih crteža, preko čuvene slike “Vizija u oblacima”, do poslednje, nedovršene – “Kamenovanje Svetog Stefana”.
Portret, o kojem su “Novosti” prve pisale i nagoveštavale da će ova slika biti vraćena u Srbiju, predstavlja remek delo akademskog realizma izraženog Predićevim minucioznim postupkom u malom formatu i očekivalo se da ovo delo na aukciji dostigne između 15.000 i 20.000 evra. Ministarstvo se ipak, juče nije izjašnjavalo o tome koliko je Predićeva slika i plaćena.
Slika Angeline Predić koja se prodala u “Doroteumu” je do sada čuvana po privatnim kolekcijama u Beogradu, Novom Sadu i Argentini. Ipak, na kraju je ipak, vraćena u otadžbinu.
Angelina Predić je na slici prikazana udobno zavaljena u fotelji, u ambijentu tipične vojvođanske građanske kuće druge polovine 19.veka. Svakom naslikanom detalju je posvećena velika pažnja, pa posmatrač prepoznaje mekoću plišanog mebla, teksturu drveta na nameštaju, prozirnost zavesa i obilje čipkanih karnera na haljini. Devojčica je ozbiljna, sa knjigom u ruci, a smeli pogled upućuje direktno posmatraču, što sve zajedno nije uobičajen način prikazivanja ženske dece u ono vreme. Sasvim je izvesno da je umetnik u svojoj bratanici prepoznao pametnu, otresitu i znatiželjnu devojčicu.
Uroš Predić se nikada nije ženio i nije imao potomstvo, ali je zahvaljujući svojoj braći Stevanu i Radivoju imao četiri bratanice i jednog bratanca koje je veoma voleo, pa se posle smrti braće čak i starao o njima. Istoričar fotografije Miroslav Aleksandrić u svojoj ličnoj kolekciji čuva lepu fotografiju s kraja 19. veka na kojoj je ovekovečen Predić sa svoje četiri bratanice. Prva devojka desno od njega je baš – Angelina.
Inače, Narodni muzej Srbije u svojoj Zbirci srpskog slikarstva 18. i 19. veka poseduje pedeset dela Uroša Predića iz svih stvaralačkih faza, od najranijih iz 1867. godine pa sve do poznih radova s kraja četrdesetih godina 20. veka. Ovim otkupom će zbirka Narodnog muzeja biti obogaćena još jednim izuzetnim delom dečijih portretskih ostvarenja, po kojima je Uroš Predić bio bez premca u srpskom slikarstvu kraja 19. i početka 20. veka.
OČUVANjE KULTURNOG NASLEĐA
MINISTARSTVO kulture je, u saradnji sa Narodnim muzejom Srbije, a posredstvom Ambasade Republike Srbije u Austriji, učestvovalo na bečkoj aukciji i otkupom vrednog dela Uroša Predića, kako se navodi u saopštenju, “nastavilo politiku sakupljanja i očuvanja našeg kulturnog nasleđa” koje se nalazi izvan Srbije sa ciljem obogaćivanja ukupnog fonda kulturnog nasleđa Republike Srbije.
Zbog svojih umetničkih vrednosti Portret umetnikove sinovice Angeline biće izložen u stalnoj postavci Narodnog muzeja, zajedno i sa Predićevom slikom “Vredne ručice” jednom od najpoznatijih dela srpskog realističkog slikarstva.
Predić spada među malobrojne srpske slikare koji su rado, često i s poštovanjem slikali decu, pa se može reći da je dečje portretno slikarstvo podigao na viši nivo. Upravo sa portretom deteta, pod naslovom “Nadurena devojčica” (danas u Galeriji Matice srpske), on je 1879. dobio prestižnu “Gundlovu nagradu” Bečke akademije za najbolji studentski rad u tehnici ulja na platnu.
Većina Predićevih radova sa predstavama dece, kao što su “Siroče na majčinom grobu” (prvobitno u vlasništvu Mihajla Pupina), “Vesela braća” i “Vredne ručice” smatraju se njegovim remek-delima. Zanimljivo je da mu je za sliku “Vredne ručice” pozirala bratanica Marija Mica Predić koja se 1898. udala za kompozitora Stevana Mokranjca.
Nažalost, mnogi portreti dece nalaze se u privatnim kolekcijama i vrlo retko se izlažu.